Zarówno w chorobie jedno-, jak i dwubiegunowej występują niemal identyczne fazy depresyjne. Dziedziczność zdaje się tu odgrywać znaczącą rolę. Prawdopodobieństwo zachorowania - jak na schizofrenię kiedyś - 0,4%. Wydaje się, że są to choroby częstsze niż schizofrenia. Pokrewieństwo schizofrenii z chorobami afektywnymi, zwłaszcza z dwubiegunową, - uwidacznia się w fakcie, że przy obciążeniu schizofrenią u potomstwa pojawiają się przypadki choroby afektywnej dwubiegunowej, ale też jednobiegunowej i odwrotnie. Prawdopodobieństwo zachorowania, gdy choruje ktoś w rodzinie, podobne jak w schizofrenii. Przy chorobie afektywnej dwubiegunowej to prawdopodobieństwo zdaje się przekraczać prawdopodobieństwo przy schizofrenii.

Ta choroba opisywana jest już w starożytności. Częstsza jest choroba afektywna jednobiegunowa. Przypadki zachorowań częstsze u kobiet niż u mężczyzn (2:1, nawet 3:1). Jest to też choroba przewlekła i nieuleczalna, pod warunkiem, że została postawiona poprawna diagnoza.

Jako podstawowy proces jest bezobjawowa - gdy ktoś na nią choruje, gdy pojawiła się faza depresyjna lub maniakalna i poprawne było rozpoznanie, to należy spodziewać się pojawiania kolejnych faz mimo wyleczenia lub samoistnego przeminięcia tej pierwszej fazy.

Istotą tej choroby jest skłonność do okresowego pojawiania się faz depresyjnych, maniakalnych lub na zmianę. Kłopoty diagnostyczne z określeniem, czy jest to choroba jedno- czy dwubiegunowa, gdyż fazy depresyjne są niemal identyczne. Gdy pojawia się depresja, nie wiemy, czy kolejne fazy będą depresyjne czy maniakalne. Gdy kolejne trzy fazy są depresyjne, zmniejsza się prawdopodobieństwo, że następne fazy będą maniakalne i jest to prawdopodobnie choroba jednobiegunowa. Gdy pojawia się faza maniakalna, lub wahnięcia w stronę nastroju hipomaniakalnego, jest to choroba dwubiegunowa.

Etiologia: duże prawdopodobieństwo uwarunkowań genetycznych.

Zaburzenia przemiany amin biogennych w mózgu - katecholaminy: noradrenalina, dopamina i pochodne, oraz serotonina. Leki przeciwdepresyjne wpływają na ich poziom w mózgu. Nie wiemy, co powoduje te okresowe zaburzenia przemiany amin - nagle się pojawiają, a potem znikają.

Przebieg:

Fazy depresyjne w chorobie afektywnej trwają przeciętnie 6-9 miesięcy, musi trwać co najmniej 1 miesiąc, aby uznać za fazę. Także czas trwania faz maniakalnych liczy się w miesiącach, zwykle 3-6 miesięcy, ale mogą być też krótkie, mogą być parodniowymi wahaniami.

Choroba jednobiegunowa - druga faza statystycznie może pojawiać się po 6-10 latach. Po drugiej fazie czas remisji krótszy o połowę, po trzeciej również, po czwartej rytm fazowy stabilizuje się U tego samego chorego czas trwania faz zbliżony - można przewidywać, jak długo będzie trwała faza. Leczenie lekami przeciwdepresyjnymi powoduje zawieszenie objawów, choroby, nie likwiduje jej, biegnie ona swoim endogennym rytmem. Mimo zaniku objawów leczenie powinno być kontynuowane. Pierwsza faza pojawia się ok. 25 r. ż. , sporo przypadków z pierwszą fazą w i po okresie przekwitania, większość - 25 - 40 r. ż.

Choroba dwubiegunowa - rytm fazowy częstszy, nieregularny, nie można przewidzieć, jaka będzie następna faza. Okresy remisji są krótsze. Pojawia się wcześniej niż jednobiegunowa, 1. faza około 20 r. ż. Stąd można przypuszczać, że jeśli depresja pojawi się ok. 20 r. ż., to prawdopodobne jest, że jest to choroba afektywna dwubiegunowa.

Choroba afektywna ciężko destabilizuje życie chorego, w fazie depresji bardzo duże jego cierpienie, w fazie maniakalnej dużo działań uciążliwych dla otoczenia.