Śledź nas na:



Wola, dążenie, działanie

Zaburzenia napędu psychoruchowego

W chorobach psychicznych:

  • obniżenie napędu psychoruchowego - jeden z najistotniejszych objawów depresji endogennej, ale jest też obecny w innych depresjach, wyraża się bradyfrenią, bradykinezą, spowolnienie aktywności ruchowej, wypowiedzi stają się skąpe, chory jest mało spontaniczny, raczej odpowiada na pytania niż inicjuje rozmowę, ma poczucie niższej sprawności umysłowej, ma trudności w przypominaniu i zapamiętywaniu, trudności z wykonywaniem prostych, codziennych czynności związanych z ubieraniem się, higieną osobistą, innych czynności domowych. Podejmowanie decyzji jest dla chorego udręką, w krańcowym nasileniu - stan osłupienia, znieruchomienia, choć zdarza się on rzadko, chory przestaje mówić i zajmować się czymkolwiek - stupor melancholians. Obserwujemy to też w zespołach katatonicznych hipokinetycznych. W zespołach depresyjnych chorzy są głęboko przygnębieni, w zespołach katatonicznych - zobojętnieni. W zespole katatonicznych - zjawisko otamowania, wyrażające się w mówieniu i zachowaniu, chory przerywa wypowiedź i po pewnym czasie ją wznawia. W krańcowym nasileniu objawów zespołu katatonicznego hipokinetycznego chorzy przestają mówić (mutyzm), nieruchomieją (osłupienie katatoniczne), nie reagują na nic, co dzieje się w ich otoczeniu, mogą nawet przestać jeść, przełykać - ale są to rzadkie przypadki. Obniżenie napędu psychoruchowego może też występować w zespołach psychoorganicznych, nerwicach - szczególnie w nerwicach neurastenicznych.

  • wzmożenie napędu psychoruchowego - może się wyrażać wzrostem aktywności psychoruchowej chorych, jeśli ten wzrost niewielki, to może się przyczynić do polepszenia funkcjonowania intelektualnego, pomysłowość - zespoły hipomaniakalne. Ale jeżeli to wzmożenie jest za duże, to obserwujemy chaos, spłycone myślenie, lekkomyślne procesy woli. Są to objawy prostego wzmożenia napędu psychoruchowego. Stany pobudzenia psychoruchowego z rozhamowaniem sfery popędowej - w niektórych postaciach stanu pomrocznego. Niepokój psychoruchowy też może występować w depresji endogennej - akatisia, chory nie może znaleźć sobie miejsca. przymus chodzenia - tasikinesia. Pobudzenie psychoruchowe z głębokim rozkojarzeniem obserwujemy w zespole katatonicznym hiperkinetycznym - chorzy niszczą wszystko, są agresywni. Bezładne pobudzenie w amencji, sałata słowna. Elementy pobudzenia psychoruchowego obserwujemy w zespole hebefrenicznym, ale nie jest to główny objaw.

Zaburzenia samodzielności aktów woli

  • stany wzmożonej sugestywności - w niedorozwoju umysłowym, w zespołach psychoorganicznych, otępiennych (zwłaszcza gdy zaburzenia funkcji poznawczych), w histerii - ten objaw pomaga w diagnozowaniu histerii i można to wykorzystywać w celach terapeutycznych. Zdarza się, że w prostych rodzinach objawami choroby (histerii) zarażają się współmałżonkowie osób chorych. W psychozach - wzmożona sugestywność w zespole katatonicznym hiperkinetycznym, często dołącza się tu zespół kataleptyczny - katalepsja workowata - flexibilitas. W tym zespole wzmożona sugestywność objawia się tym, że ciało chorego można ustawiać w dowolnych pozycjach. Niepełna giętkość - chorzy pozwalają ustawić swoje ciało w niewygodnej pozycji, ale trwają w niej dłużej niż normalnie się to czyni. Wzmożona sugestywność w zespole katatonicznym może się też objawiać automatyzmami nakazowymi - chorzy bezwolnie wykonują wszystko, co im się mówi. O wzmożonej sugestywności świadczą też - echolalia, echopraksja, echomimia.

  • obniżenie sugestywności - obserwujemy też w zespole katatonicznym hipokinetycznym, zwłaszcza gdy do obrazu tego zespołu dołącza się katalepsja sztywna. Stan ten można wywołać przez podanie niektórych substancji chemicznych. W łagodniejszych postaciach obniżenie sugestywności objawia się:

  •  
    • negatywizmem biernym - chory nie wykonuje poleceń, ale zrobi to z pomocą;

    • negatywizmem czynnym - chory broni się np. przed założeniem mankietu do mierzenia ciśnienia lub robi coś przeciwnego do tego, co mu polecono.

Zaburzenia przebiegu działań dowolnych

  • zmanierowanie i dziwactwa ruchowe - zwłaszcza w zespole hebefrenicznym w schizofrenii - niepotrzebne grymasy, mimika;

  • stereotypie ruchowe i słowne - w niedorozwoju umysłowym;

  • zaburzenia mowy - spowodowane psychozą, a nie organicznym uszkodzeniem, neologizmy schizofreniczne, perseweracja, werbigeracja, inkoherencja, rozkojarzenia;

  • natręctwa myślowe i ruchowe - chorzy odczuwają przymus myślenia o kimś, o czymś, przymus wykonywania pewnych czynności, chociaż mają świadomość bezsensu tego, co robią, chorzy niejako tracą kontrolę nad własnymi działaniami.

 



Zobacz także